Bonsai và Những nguyên tắc cần biết

BONSAI VÀ NGUYÊN TẮC CẦN BIẾT

1. Nguyên tắc “3cm dưới mặt đất”

Đối với Bonsai chậu thường khá nông và ít đất nên việc tưới nước đúng lúc cho cây là hết sức cần thiết. Độ ẩm trong đất của chậu Bonsai sẽ tùy thuộc vào thời tiết, nhiệt độ, số giờ nắng,…

Bạn cần kiểm tra đất thường xuyên để cung cấp nước, tránh đặt một lịch tưới cụ thể cây sẽ bị úng hoặc héo. Cũng không nên nhìn vào mặt đất để xác định vì độ sâu mà cây có thể hút được nước là 3cm dưới mặt đất.Việc thường xuyên kiểm tra đất không những giúp cung cấp nước kịp thời mà còn giúp bạn thường xuyên quan sát đến cây để phát hiện vấn đề xảy ra với cây.

Bạn nên dùng tay hay que nhỏ để kiểm tra 3cm dưới mặt đất, nếu thấy khô thì bắt đầu tưới cho cây.

2. Nguyên tắc thân cây

 Nên để chiều cao thân cây gấp 6 lần đường kính rễ cây.

 Thân cây nên để hơi nghiêng về phía trước hướng về bên phải người xem.

Gốc cây nên được tạo dáng xòe ra và để cho nó nhô lên trên nền chậu, như thế trông nó giống như đang bám vào đất để giữ cho cây đứng thẳng.

Rễ cây nên được để nhô lên từ gốc cây xòe trên nền chậu.

Không nên để những nút sần mọc trên rễ cây (vì người xem sẽ để ý nhiều đến nó).

Nên tạo dáng ngọn cây hơi nghiêng về phía trước hướng về phía người xem.

Thân cây nên được giữ thon từ dưới lên trên để trông nó như là đang mọc vươn lên, nhưng không được làm thon ngược lại từ trên xuống.

Những chồi ghép nên được ghép với số lượng vừa phải để tạo được dáng cây hài hòa, hoặc ghép chúng đủ thấp để không nhìn thấy những mối ghép.

Uốn thân cây sao cho những điểm uốn trên thân không mang hình “ức bồ câu” (những điểm uốn nên được uốn cong hướng về phía người xem).

Nên tạo dáng ngọn cây theo hướng của gốc cây. Độ uốn của cây cần phải được đảm bảo.

Không để cây tự mọc ra phía sau. Đây là một trong những qui tắc liên quan đến độ uốn cong của thân cây. Nếu một thân cây tự mọc phía sau thì sẽ tạo ra một điểm uốn hình chữ “C”.

Đối với những thân cây thẳng bình thường và thẳng không bình thường thì ngọn cây nên được giữ sao cho nó mọc cao hơn gốc cây.

Trên những thân cây thẳng bình thường, nếu có quá nhiều điểm uốn hình chữ “S” sẽ làm cho cây trồng rất nặng nề mất đi vẻ tự nhiên vốn có của nó.

 Với những cây mọc nhọn hướng lên cao thì những điểm uốn nên được uốn gần nhau (cần để ý đến vị trí của cành cây).

Một cây chỉ nên mang một ngọn.

Đối với thân cây đôi thì nên được tách ra chỗ gốc cây, không để cây nào cao vượt lên trên cây nào.

Những nguyên tắt về nhánh

Tạo những nhánh cây sao cho chúng không mọc ngang, hoặc không để những nhánh cây mọc đâm ngang thân cây.

Trên nhánh không nên để lộ những nút mắt sần (làm cho người xem chú ý đến nó).

Nhánh đầu tiên nên được đặt nằm ở khoảng 1/3 chiều cao thân cây tính từ gốc.

Còn những nhánh cây được ghép thành công nên để chúng nằm ở những vị trí trong khoảng 1/3 thân cây còn lại tính đến ngọn cây.

Nhánh cây cần phải cho chúng mọc ra từ phía bên ngoài của những điểm uốn (để không làm nhánh cây bị phình ra).

Đường kính nhánh cây nên được cân đối với thân cây. Những nhánh cây được xem là quá khổ là những nhánh có đường kính dày hơn 1/3 đường kính thân cây.

Nếu cho nhánh thứ 1 mọc ở bên trái thì nhánh thứ 2 sẽ để nó mọc bên phải và ngược lại (khi đó nhánh thứ 3 nên để nó mọc phía sau).

Nên giảm bớt kích thước và đường kính của những nhánh cây nếu không thì chúng sẽ trông như là đang leo lên.

Nên chừa một khoảng trống đủ rộng giữa những nhánh cây.

Nên để những nhánh đầu tiên hay những nhánh thứ 2 (còn gọi là nhánh trái và nhánh phải) hướng về phía trước, phía trung điểm và tầm nhìn để thu hút người xem.

Những nhánh thứ nhất, thứ hai, thứ ba nên được để cách với nhánh ở phía sau 120 độ để tránh trường hợp chúng tự che nhau ở phía sau cây.

Trên thân cây, mỗi vị trí chỉ nên tạo một kiểu nhánh, không nên để chúng vừa mang hình bánh xe vừa mang hình nan hoa hay là để những nhánh cây xoắn lại hoặc những nhánh cây thẳng đuột (vì như thế chúng sẽ tự làm chúng trông rất vô duyên).

Nên tạo hình những nhánh cây sao cho chúng tạo thành một hình tam giác lệch với ngọn cây tượng trưng cho trời, góc ở giữa tượng trưng cho con người và góc phía dưới tượng trưng cho mặt đất.

Nên để những nhánh thuộc lớp thứ 2 mọc xen kẽ trái và phải, đồng thời cần phải tuân theo những quy tắc chính trong cách sắp nhánh cây, ngoài ra, không để những nhánh cây khác mọc chỉa lên hay chỉa xuống. Như vậy ta sẽ tạo ra được một lớp đệm lá.

Để tạo ảo giác cho cây Bonsai già, ta để những nhánh phía dưới cây rũ xuống. Những thân cây tươi trẻ thì có nhiều nhánh mọc vươn lên. Với những nhánh ở gần ngọn ta nên tạo dáng sao cho chúng nằm ngang hoặc mọc vươn lên từ khi chúng còn là những nhánh non.

Nhìn chung ta nên tạo dáng sao cho những nhánh cây đổ xuống tuân theo các quy tắc dành cho những thân cây thẳng, ngoại trừ thân cây mọc nghiêng.

Đối với những cây đôi, không nên để những nhánh cây xen vào giữa các cây vì chúng sẽ đâm ngang vào thân cây. Khi đó những nhánh cây gần phía ngoài các cây sẽ tạo nên một hình tam giác “lá”.

Không để những tán lá che khuất thân.

3. Những nguyên tắc về chậu

Cây Bonsai nên được đặt sau vạch chính giữa của chậu, và bên trái hoặc bên phải của vạch trung tâm.

Độ sâu của chậu phải bằng đường kính thân cây, ngoại trừ những cây có dáng rũ xuống.

Nên sử dụng những chậu có màu men thích hợp cho việc tưới tiêu và chăm sóc cây, những màu men đó cần phải hài hòa với màu sắc của cây.

Nên chọn những chậu có chiều rộng gấp 2/3 chiều cao của cây. Với những cây lùn thì chiều rộng chậu phải gấp 2/3 bề rộng thân cây.

Kiểu dáng chậu cũng cần phải phù hợp với kiểu dáng của cây Bonsai. Chậu hình chữ nhật thì thích hợp với những cây dáng thẳng không uốn éo nhiều, còn với những cây thẳng không bình thường, những cây mà có nhiều điểm uốn trên thân thì chậu hình oval hay hình tròn là thích hợp nhất. Đối với những cây Bonsai lớn thì ta nên trồng chúng sâu trong những chậu hình chữ nhật.

- OTACHI -